Romanya’nın önemli çelik üretim merkezlerinden biri olan ArcelorMittal Hunedoara Üretimi Durdurdu tesisi, 5 Eylül 2025 itibarıyla üretimini belirsiz bir süre için durdurdu. Şirket, yüksek elektrik maliyetleri, sınırlı devlet desteği ve ithalattan kaynaklanan yoğun rekabet nedeniyle siparişlerde ciddi bir düşüş yaşandığını açıkladı. Bu gelişme, yalnızca Hunedoara şehri için değil, Romanya çelik sektörü ve Avrupa’nın sanayi dengeleri için de önemli sonuçlar doğuracak gibi görünüyor.
ArcelorMittal Hunedoara Neden Üretimi Durdurdu?
ArcelorMittal, dünyanın en büyük çelik üreticilerinden biri olarak Avrupa’daki birçok tesisiyle faaliyet gösteriyor. Ancak Hunedoara tesisinin karşı karşıya kaldığı ekonomik baskılar, üretimin sürdürülebilirliğini imkânsız hale getirdi.
Şirketin resmi açıklamasında öne çıkan temel nedenler:
-
Yüksek elektrik maliyetleri: Romanya’da sanayi elektriği fiyatlarının Avrupa ortalamasının üzerinde seyretmesi, özellikle enerji yoğun sektör olan çelik üretimini olumsuz etkiliyor.
-
Sınırlı kamu desteği: Romanya hükümetinin enerji maliyetlerini hafifletmeye yönelik sınırlı teşvikleri, şirketin rekabet gücünü koruyamamasına yol açtı.
-
İthalattan gelen baskı: Özellikle Çin, Türkiye ve Hindistan gibi ülkelerden Avrupa’ya giren daha ucuz çelik ürünleri, yerli üreticilerin pazar payını daralttı.
-
Sipariş defterinde %60 düşüş: 2024 yılına kıyasla siparişlerde ciddi bir azalma, fabrikanın üretim kapasitesini doldurmasını engelledi.
Bu nedenler bir araya geldiğinde, ArcelorMittal Hunedoara için üretimin geçici olarak durdurulması kaçınılmaz hale geldi.
Hunedoara ve Romanya Ekonomisine Etkileri
Hunedoara tesisi, yalnızca çelik üretiminde değil, aynı zamanda bölgesel istihdamda da kritik bir rol üstleniyor. Fabrikanın kapatılması, doğrudan ve dolaylı binlerce çalışanın geleceğini belirsizliğe sürüklüyor.
-
İstihdam Kaybı: Onlarca yıldır Hunedoara’nın en büyük işverenlerinden biri olan tesisin durması, işsizlik oranlarını artırabilir.
-
Tedarik Zinciri Etkisi: Çelik sektörüne bağlı lojistik, taşeron, bakım-onarım ve hammadde tedarikçileri de olumsuz etkilenecek.
-
Yerel Ekonomi: Hunedoara şehri ve çevresindeki küçük işletmeler, fabrika çalışanlarının harcamaları sayesinde ayakta duruyordu. Üretim durunca bu ekonomik canlılık da sekteye uğrayacak.
Bu noktada, Romanya hükümetinin işsizlik ödeneği ve sosyal destek mekanizmalarıyla devreye girmesi bekleniyor. Şirket de 30 Eylül sonrası için “ekonomik işsizlik önlemlerinin” uzatılacağını duyurdu.
Avrupa Çelik Sektöründe Genel Tablo
ArcelorMittal Hunedoara’nın durdurma kararı aslında yalnızca Romanya’ya özgü bir durum değil. Son yıllarda Avrupa çelik sektöründe benzer sorunlar yaşanıyor:
-
Enerji Krizi: 2022’den itibaren artan enerji fiyatları, sanayi üretim maliyetlerini katladı.
-
Yeşil Dönüşüm Baskısı: Avrupa Birliği, karbon emisyonlarını azaltmak için çelik üreticilerinden büyük yatırımlar bekliyor. Ancak bu yatırımlar maliyetli ve devlet destekleri yetersiz kalıyor.
-
İthalat Rekabeti: Avrupa, çelik talebini karşılamak için giderek daha fazla Asya’dan ithalat yapıyor. Bu da yerli üreticilerin rekabet gücünü zayıflatıyor.
Dolayısıyla Hunedoara’daki gelişme, Avrupa çelik sektörünün genel sıkıntılarının yerel bir yansıması olarak görülmeli.
Romanya Çelik Sanayisi İçin Ne Anlama Geliyor?
Romanya, tarihsel olarak Doğu Avrupa’nın önemli çelik üreticilerinden biri oldu. Galati, Hunedoara ve diğer tesisler ülkenin sanayileşmesinde büyük rol oynadı. Ancak son 20 yılda:
-
Üretim kapasitesi sürekli daraldı.
-
Yatırımlar sınırlı kaldı.
-
Rekabetçi fiyat sunmak zorlaştı.
Hunedoara’nın kapanması, Romanya’nın toplam çelik üretim kapasitesini daha da azaltacak. Bu durum, ülkenin çelik ithalatına bağımlılığını artırabilir. Aynı zamanda, Romanya’nın sanayi politikaları açısından da alarm zilleri çalıyor.
Çalışanların Geleceği Belirsiz
ArcelorMittal’in açıklamasına göre, 30 Eylül 2025’e kadar mevcut çalışanlar ekonomik işsizlik programları kapsamında maaşlarının bir kısmını almaya devam edecek. Ancak bu sürecin sonrasında işten çıkarmalar gündeme gelebilir.
Hunedoara’da birçok ailenin geçim kaynağı olan fabrikanın kapanması, sosyal sorunlara, göç dalgalarına ve bölgesel yoksulluğun artmasına yol açabilir. Bu nedenle sendikalar, hükümeti ve şirketi çözüm üretmeye çağırıyor.
Olası Çözüm Yolları
-
Devlet Desteği: Romanya hükümeti enerji maliyetlerini azaltacak sübvansiyonlar ve teşvik paketleri sunabilir.
-
Avrupa Birliği Fonları: Yeşil çelik dönüşüm projeleri için AB destek fonları kullanılabilir.
-
Yeni Yatırımlar: ArcelorMittal, tesisin modernizasyonuna yönelik yatırımları hızlandırarak rekabet gücünü artırabilir.
-
Yerel Çeşitlendirme: Bölge ekonomisi yalnızca çeliğe bağlı kalmamalı, alternatif sektörlere yatırım yapılmalı.
Bu adımlar atılmazsa Hunedoara, yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda sosyal bir krizin de merkezine dönüşebilir.
ArcelorMittal Hunedoara’nın üretimi durdurması, yalnızca bir fabrikanın kapatılması değil, aynı zamanda Romanya çelik sektörünün karşı karşıya olduğu yapısal sorunların somut bir göstergesidir. Yüksek enerji maliyetleri, ithalat baskısı ve sınırlı kamu desteği birleşince, dünya devi bir şirketin bile sürdürülebilir üretim yapamadığı görülüyor.
Bu durumun hem Romanya ekonomisi hem de Avrupa çelik piyasası üzerinde uzun vadeli etkileri olacak. Önümüzdeki süreçte hükümetin, AB’nin ve şirketin atacağı adımlar, Hunedoara’nın yeniden üretime dönüp dönmeyeceğini belirleyecek. Ancak kesin olan bir şey var: Hunedoara’nın sesi kesilirse, Romanya’nın sanayi kalbi de bir süreliğine sessizliğe bürünecek.
